Przyczyny różnych okresów trwałości napojów w sklepach

Okres przydatności napojów w sklepach często różni się ze względu na kilka czynników, które można sklasyfikować w następujący sposób:

1. Różne metody przetwarzania:

Sposób przetwarzania napoju znacząco wpływa na jego trwałość.

• UHT(Ultrawysoka temperatura) Przetwarzanie: Napoje przetwarzane w technologii UHT podgrzewane są do bardzo wysokich temperatur (zwykle od 135°C do 150°C) przez krótki czas, skutecznie zabijając bakterie i enzymy, wydłużając w ten sposób okres przydatności do spożycia. Napoje poddane obróbce UHT mogą przetrwać miesiące, a nawet rok i zazwyczaj nie wymagają chłodzenia. Metodę tę powszechnie stosuje się do mleka, kawy gotowej do spożycia, herbaty mlecznej i podobnych napojów.
• Przetwarzanie HTST (krótki czas w wysokiej temperaturze).: Napoje przetwarzane przy użyciu HTST są podgrzewane do niższej temperatury (zwykle około 72°C) i trzymane przez krótki czas (15 do 30 sekund). Chociaż ta metoda jest skuteczna w zabijaniu bakterii, nie jest tak skuteczna jak UHT, więc okres przydatności do spożycia tych napojów jest zwykle krótszy i zazwyczaj wymaga przechowywania w lodówce i trwa tylko kilka dni lub tygodni. HTST jest powszechnie stosowany do świeżego mleka i niektórych napojów o niskiej zawartości kwasu.
• Przetwarzanie ESL (przedłużony okres trwałości).: Przetwarzanie ESL to metoda obróbki cieplnej mieszcząca się pomiędzy tradycyjną pasteryzacją a UHT. Napoje podgrzewane są do temperatury od 85°C do 100°C przez kilka sekund do minut. Ta metoda skutecznie zabija większość mikroorganizmów, zachowując jednocześnie smak i składniki odżywcze, wydłużając okres przydatności do spożycia do kilku tygodni lub miesięcy i zwykle wymagając przechowywania w lodówce. ESL jest szeroko stosowany w przypadku mleka, gotowych do spożycia herbat i napojów owocowych.
• Zimna prasa: Prasowanie na zimno to metoda ekstrakcji składników napoju bez użycia ciepła, dzięki czemu lepiej zachowuje się składniki odżywcze i smaki. Ponieważ jednak nie stosuje się pasteryzacji w wysokiej temperaturze, mikroorganizmy mogą łatwiej rozwijać się, dlatego napoje tłoczone na zimno mają bardzo krótki okres przydatności do spożycia, zwykle tylko kilka dni, i muszą być przechowywane w lodówce. Tłoczenie na zimno jest powszechnie stosowane w przypadku gotowych do spożycia soków i napojów zdrowotnych.
• Pasteryzacja: W niektórych napojach stosuje się pasteryzację w niskiej temperaturze (zwykle od 60°C do 85°C) w celu zabicia mikroorganizmów przez dłuższy czas. Napoje te mają zwykle dłuższy okres przydatności do spożycia w porównaniu z napojami tłoczonymi na zimno, ale nadal są krótsze niż produkty poddane obróbce UHT i zwykle trwają od kilku tygodni do miesięcy. Pasteryzację często stosuje się w przypadku produktów mlecznych i napojów.

2. Metoda napełniania:

Sposób napełniania ma bezpośredni wpływ na trwałość i warunki przechowywania napoju, szczególnie po obróbce cieplnej.

• Napełnianie na gorąco: Napełnianie na gorąco polega na napełnianiu pojemników napojami podgrzanymi do wysokich temperatur, a następnie natychmiastowym zamykaniu. Metoda ta zapobiega przedostawaniu się powietrza i zanieczyszczeń zewnętrznych, przedłużając w ten sposób okres przydatności do spożycia. Gorące nadzienie jest powszechnie stosowane do gotowego do spożycia mleka, napojów i zup, często w połączeniu z obróbką UHT lub ESL.
• Napełnianie na zimno: Napełnianie na zimno polega na napełnianiu pojemników napojami, które zostały schłodzone i zapewnia szczelność. Metoda ta zazwyczaj wymaga sterylnego środowiska i jest stosowana w przypadku napojów, które nie są poddawane obróbce cieplnej, takich jak soki tłoczone na zimno. Ponieważ napoje te nie były sterylizowane termicznie, należy je przechowywać w lodówce i mieć krótszy okres przydatności do spożycia.
• Wypełnienie aseptyczne: Napełnianie aseptyczne oznacza napełnianie pojemników w sterylnym środowisku, często przy użyciu sterylnego powietrza lub płynów w celu wyeliminowania wszelkich mikroorganizmów znajdujących się wewnątrz pojemnika. Napełnianie aseptyczne jest powszechnie łączone z przetwarzaniem UHT lub ESL, co pozwala na przechowywanie napojów w temperaturze pokojowej przez dłuższy czas. Metodę tę powszechnie stosuje się w przypadku gotowego do spożycia mleka, soków owocowych i podobnych napojów.
• Napełnianie próżniowe: Napełnianie próżniowe polega na napełnianiu pojemnika i wytwarzaniu wewnątrz próżni, aby zapobiec przedostawaniu się powietrza. Ograniczając kontakt z powietrzem, wydłuża się trwałość produktu. Metodę tę stosuje się w przypadku produktów wymagających dłuższego okresu przydatności do spożycia bez obróbki w wysokiej temperaturze, takich jak niektóre płynne produkty spożywcze.

3. Metoda pakowania:

Sposób pakowania napoju ma również wpływ na jego trwałość.

• Zapieczętowane opakowanie: Zamknięte opakowanie (takie jak folia aluminiowa lub folia kompozytowa) zapobiega przedostawaniu się powietrza, światła i wilgoci do pojemnika, ograniczając rozwój drobnoustrojów, a tym samym wydłużając okres przydatności do spożycia. Napoje poddane obróbce UHT często mają szczelne opakowania, dzięki którym produkty mogą zachować świeżość przez wiele miesięcy.
• Opakowania na butelki szklane lub plastikowe: Jeśli opakowanie nie jest odpowiednio zamknięte, może dojść do kontaktu napoju z powietrzem i bakteriami zewnętrznymi, skracając jego trwałość.
• Napoje butelkowane do chłodzenia: Niektóre napoje wymagają przechowywania w lodówce nawet po zapakowaniu. Napoje te mogą nie posiadać całkowicie szczelnego opakowania lub nie zostać poddane intensywnej obróbce cieplnej, co skutkuje krótszym terminem przydatności do spożycia.

4. Dodatki i konserwanty:

Wiele produktów napojowych zawiera konserwanty lub dodatki wydłużające ich okres przydatności do spożycia.

• Konserwanty: Składniki takie jak sorbinian potasu i benzoesan sodu hamują rozwój mikroorganizmów, wydłużając w ten sposób okres przydatności do spożycia napoju.
• Przeciwutleniacze: Składniki takie jak witamina C i witamina E zapobiegają utlenianiu składników odżywczych w napoju, zachowując stabilność smaku i koloru.
• Bez dodatku konserwantów: Niektóre napoje są reklamowane jako „wolne od konserwantów” lub „naturalne”, co oznacza, że ​​nie zawierają żadnych konserwantów i zazwyczaj mają one krótszy okres przydatności do spożycia.

5. Skład napoju:

Składniki napoju decydują o jego nietrwałości.

• Czyste mleko i produkty mleczne: Czyste mleko i inne produkty mleczne (takie jak jogurt i koktajle mleczne) zawierają więcej białka i laktozy, co czyni je bardziej podatnymi na rozwój bakterii. Zwykle wymagają skutecznej obróbki cieplnej w celu przedłużenia okresu przydatności do spożycia.
• Napoje owocowe i herbaty: Napoje zawierające soki owocowe, cukry, aromaty lub kolory mogą wymagać różnych konserwacji i mogą mieć wpływ na okres przydatności do spożycia w zależności od konkretnych użytych składników.

6. Warunki przechowywania i transportu:

Sposób przechowywania i transportu napoju może mieć znaczący wpływ na jego trwałość.

• Chłodzenie a przechowywanie w temperaturze pokojowej: Niektóre napoje należy przechowywać w lodówce, aby zapobiec rozwojowi bakterii i zepsuciu się. Napoje te są zwykle oznaczone etykietą „wymaga przechowywania w lodówce” lub „przechowywać w lodówce po zakupie”. Jednakże napoje poddane obróbce UHT można zazwyczaj przechowywać w temperaturze pokojowej przez dłuższy czas.
• Warunki transportu: Jeśli podczas transportu napoje zostaną wystawione na działanie wysokich temperatur, ich trwałość może ulec skróceniu, ponieważ niewłaściwa kontrola temperatury może przyspieszyć psucie się.

7. Formuła i przetwarzanie produktu:

Formuła i przetwarzanie napoju również wpływają na jego trwałość.

• Napoje jednoskładnikowe a napoje mieszane: Napoje jednoskładnikowe (takie jak czyste mleko) często zawierają więcej naturalnych składników i mogą mieć krótszy okres przydatności do spożycia. Napoje mieszane (takie jak herbata mleczna, mleko smakowe lub kawa gotowa do spożycia) mogą zawierać składniki, które wydłużają okres przydatności do spożycia.